Czy znasz części mowy?

 Dodaję jeszcze jeden krótki test z części mowy. Podobne pytania (oczywiście z innymi przykładami) wystąpią na naszym teście w klasie. A zatem ćwiczcie i powtarzajcie. Mam nadzieję, że będą tylko dobre oceny.😄

części mowy - test

Czasowniki na torze (konnym)- ćwiczenie dla szóstej klasy

 W ramach powtórki przed sprawdzianem dorzucam jeszcze niewielkie ćwiczonko związane z czasownikiem.

czasownik

Weekend zimowy z częściami mowy

 Części mowy niech wam wchodzą do głowy.😉Chciałbym zaproponować dodatkową powtórkę tego materiału w formie aplikacji, które zamieszczam niżej (linki). Mam nadzieję, że będziecie po mistrzowsku rozpoznawali rzeczowniki, przymiotniki, czasowniki itd. Kto odkrył w czasie naszych szkolnych powtórek, że czegoś nie umie, niech zajrzy do podręcznika. Zaglądajcie także na rysunkowe notatki. Zamieszę tu kolejne linki do dodatkowych ćwiczeń.

rozpoznaj części mowy

rozpoznaję formę czasownika

Jak wyglądał Bilbo?

Książki Tolkiena są pełne dziwnych i bardzo dziwnych postaci. Smok, trolle, krasnoludy, gobliny, elfy... Kogo tam nie było? Tę fantastyczną galerię osobliwych stworzeń otwiera sam Bilbo, czyli hobbit. Jak wyglądał? W pierwszym rozdziale znajdziemy jego opis. Na jego podstawie narysowałem ten portrecik. Nie wiem, czy tak wyobraziliście sobie tę postać. Można wykorzystać i wkleić w zeszycie jako uzupełnienie notatki z lekcji. Kto chce, może oczywiście sam narysować portret Bilbo Bagginsa.

Co to jest charakter i jak scharakteryzować postać (Tezeusza)?

Charakter to pewien zbiór naszych cech wewnętrznych, psychicznych. Te cechy wyróżniają nas od innych, sprawiają, że jesteśmy niepowtarzalną osobą. Jedną z ważnych umiejętności, jakie powinniście zdobyć na języku polskim jest umiejętność charakteryzowania, czyli jakby pogłębionego, dokładniejszego opisu postaci. Nie ograniczamy się do przedstawienia cech zewnętrznych, wyglądu. Chcemy w sposób pełniejszy przedstawić jakąś postać rzeczywistą albo literacką, na przykład Tezeusza.

Najpierw zastanówmy się, kim był Tezeusz. Gdzie spotkaliśmy się z tą postacią? Napiszmy o jego pochodzeniu, rodzicach, mieście, z którym był szczególnie związany. 

Potem przedstawmy jego wygląd. Dobrze byłoby znaleźć w internecie zdjęcia greckich posągów, ukazujące tę postać i na tej podstawie napisać kilka zdań. Możecie też posłużyć się własną wyobraźnią i wymyślić, jakie miał włosy czy oczy...

W kolejnej części pracy (koniecznie od nowego akapitu) napiszcie o kilku ważnych cechach Tezeusza. Określiliśmy je na lekcji, więc nie powinno być z tym problemu. Pamiętajcie tylko o krótkim uzasadnieniu cech, przywołaniu przykładów zachowania bohatera w jakiejś sytuacji.

Pamiętajcie o tym, że każdą pracę należy zgrabnie zakończyć. Napiszcie coś od siebie o opisywanej postaci, wyraźcie własną opinię. Czy taka postać sprzed dwóch tysięcy lat (albo więcej) robi jeszcze jakieś wrażenie Czy może nas zainteresować?

Dodaję też rysunkową notatkę, która jest trochę żartobliwym obrazem walki Tezeusza z Minotaurem w labiryncie.

Żaglowce na morzu i inne niełatwe wyrazy. Ćwiczenia ortograficzne dla szóstej klasy

 I znów powraca hasło: "Ćwiczenie czyni mistrza". Zapraszam szóstoklasistów do poćwiczenia przed zaplanowanym dyktandem. Do zadań, które wykonywaliśmy w klasie dorzucam jeszcze kilka ćwiczeń opracowanych na Learning Apps. Miłej zabawy! 

ćwiczenie 1

ćwiczenie 2

ćwiczenie 3

ćwiczenie 4

I jeszcze rysunek z żaglowcem oraz kilkoma wyrazami z trudnością ortograficzną. Może pomarzymy o egzotycznych podróżach teraz, w listopadzie.😀

O upadku Ikara

Kolejnym z omawianych przez nas mitów była ciekawa historia Dedala i Ikara. Dedal był znakomitym artystą i wynalazcą. Przypisywano mu wynalezienie takich pożytecznych przedmiotów jak piła, cyrkiel czy poziomica. Niestety, miał też pewną słabość - był zazdrosny. To niezbyt chwalebne uczucie sprawiło, że zepchnął ze skały swojego siostrzeńca - Talosa, który również przejawiał wielkie zdolności i skonstruował kilka wynalazków. Za ten zbrodniczy czyn ukarano Dedala go wygnaniem z Aten. Udał się na wyspę Kretę, gdzie przyjął go gościnnie król Minos. 

W królestwie Minosa Dedalowi żyło się nieźle. Zbudował dla władcy, a właściwie jego niewydarzonego synalka, Minotaura labirynt. Było tam tyle komnat i korytarzy, że potwór ( z głową byka) nie mógł wyjść. I dobrze, bo na wolności był bardzo niebezpieczny, rzucał się na ludzi i zjadał ich. O tym , w jaki sposób pozbyto się Minotaura i kto tego dokonał opowiemy innym razem.

Dedal po pewnym czasie chciał wrócić do ojczyzny, czyli Aten. Niestety, król Minos nie zgadzał się na opuszczenie wyspy. Wtedy Dedal wymyślił sposób ucieczki, zbudował skrzydła i poszybował nad morzem razem z synem, Ikarem. Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie nieostrożność Ikara. Zapomniał on, że nie powinien lecieć zbyt wysoko, bo słońce stopi wosk, którym sklejone były pióra. I tak się stało, promienie słoneczne rozpuściły wosk, Ikar runął z wielkiej wysokości do morza. I to właściwie koniec tej historii.

Ikar jako symbol uniesień młodości okupionych tragedią będzie wracał w różnych dziełach późniejszych epok. Mit ten pokazuje też jedno z największych marzeń, jakie towarzyszyło ludziom od setek lat. Marzenie o lataniu. 

Dzisiejsza rysunkowa notatka ma formę karty pracy, którą można uzupełnić.

 

Warto znać obraz Buegela "Pejzaż z upadkiem Ikara". Kto znajdzie na tym obrazie Ikara wykaże się dużą spostrzegawczością.😀

Inwokacja w "Panu Tadeuszu"

 Nowe dla Was (zapewne) słowo "inwokacja" oznacza "rozbudowaną apostrofę otwierającą poemat epicki, w której autor zwraca się do muzy, bóstwa lub duchowego patrona z prośbą o natchnienie". Cytuję tu Podręczny słownik terminów literackich. Taka inwokacja rozpoczyna także "Pana Tadeusza". Początkowa apostrofa nie jest jednak zwrotem "do muzy czy bóstwa". Osoba mówiąca zwraca się do Litwy - Ojczyzny. To podniosłe wezwanie od razu wskazuje główny temat utworu: Ojczyznę. Do pewnego zamieszania w naszych umysłach może przyczynić się zwrot: "Litwo! Ojczyzno... Dlaczego Mickiewicz rozpoczął swój utwór, który jest przecież polską epopeją narodową od zwrotu do Litwy? W gruncie rzeczy sprawa jest prosta i każdy, kto zna trochę historię Polski wie, że Polska i Litwa przez kilka stuleci tworzyły jeden organizm państwowy, unię, której zwornikiem była osoba władcy - króla. Mickiewicz był Polakiem urodzonym i dorastającym na Litwie. Jego najbliższą Ojczyzną były właśnie okolice litewskiego Nowogródka. Studiował w Wilnie. Kiedy myślimy o ojczyźnie, przychodzi nam przede wszystkim pejzaż naszej okolicy, regionu. Tak to właśnie jest.

Zwróćcie uwagę, że osoba mówiąca w Inwokacji zwraca się w dalszej kolejności do Panny Świętej - Matki Boskiej Częstochowskiej oraz Ostrobramskiej. Pierwszy wizerunek jest otaczany wyjątkową czcią przez Polaków, drugi znajduje się w Ostrej Bramie w Wilnie i jest świętością dla wiernych na Litwie. Osoba mówiąca wspomina jakieś zdarzenie z dzieciństwa, jakąś cudowną interwencję Matki Boskiej, która sprawiła, że mimo choroby wrócił do zdrowia. Teraz prosi Maryję o to, by za sprawą cudu pozwoliła mu wrócić do Ojczyzny, ma nadzieję, że nastąpi to wkrótce. Skoro w tej chwili nie jest to możliwe, pragnie przynajmniej duchowo przenosić się: "do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych". "Pan Tadeusz" będzie dla Mickiewicza i innych emigrantów polskich cudowną podróżą w wyobraźni do "kraju lat dziecinnych".

Dzisiaj zamieszczam planszę do Inwokacji, z której skorzystamy na lekcji. Aby nie komplikować, nazwijmy osobę mówiącą narratorem. Przecież "Pan Tadeusz" to poemat epicki.

Przedstawiamy bohaterów lektur - "Hobbit" i "Ania z Zielonego Wzgórza". Prace plastyczne zespołów z klas VI E i VI B

 W klasach szóstych omawiamy lektury: "Hobbita" i "Anię z Zielonego Wzgórza". Na dzisiejszych zajęciach kilkuosobowe zespoły zmagały się z zadaniami, które wymagały nie tylko znajomości utworów, ale także umiejętności plastycznych. Trzeba było na przykład narysować portret jakiegoś bohatera oraz opisać tę postać. Tak jak się umawialiśmy, zamieszczam na blogu wasze prace. Gratuluję wszystkim pięknych rysunkowych notatek. Niektórzy jeszcze dokończą swoje plansze i dołączę je w przyszłym tygodniu.

Poznajcie dziwnych bohaterów "Hobbita". Pracę wykonały: Iga, Ola, Julka, Stella, Zuzia i Lena z klasy VI E.

Grupa chłopców: Marcel. Szymon, Alan, Kamil i Mikołaj - rysowała i opisywała Smauga. Oto ich praca:

Alan, Arek, Dawid, Kuba i jeden jeszcze Kuba opracowali grę planszową na podstawcie "Hobbita". Gra nie jest jeszcze dokończona, ale także ją publikujemy.

Z klasy VI B, która miała zadania związane z lekturą "Ania z Zielonego Wzgórza", prezentuję planszę  Igi, Julki, Łucji i Sary poświęconą  Maryli i Mateuszowi. 

O Mickiewiczu w Paryżu, tęsknocie i "Panu Tadeuszu"

 Każdy był kiedyś daleko od domu. Z wizytą u rodziny, na koloniach, na wycieczce... Na początku jest zazwyczaj fajnie, ale po pewnym czasie najczęściej zaczynamy myśleć o naszym pokoju, dobrze znanych kątach. No i o najbliższych oczywiście. Zaczyna nas kąsać tęsknota - uczucie niezbyt przyjemne. 

Tego uczucia często też doświadczają przymusowi emigranci. Mickiewicz w latach 20-tych XIX wieku znalazł się na emigracji, wyjechał z ojczystej Litwy. Jak już wiecie początkowo przebywał w Rosji, tam powstały znane nam już "Sonety krymskie", potem udał się przez Niemcy do Francji. To w stolicy Francji - Paryżu powstawało arcydzieło zrodzone z tęsknoty - "Pan Tadeusz". Musimy pamiętać o tym, jaki to jest czas. Właśnie klęską zakończyło się powstanie 1830 roku, nazwane później listopadowym. Wielu powstańców w obawie przed represjami wyjechało z Polski za zachód. Była to tzw. Wielka Emigracja. Czy obraz tych wydarzeń odnajdujemy w "Panu Tadeuszu"? Tak, ale trzeba doczytać epopeję do samego końca - do Epilogu. Tak naprawdę to dopiero ta część pozwala nam zrozumieć, dlaczego Mickiewicz napisał swoje arcydzieło.

A zatem "Pana Tadeusza" zaczniemy czytać od końca! W epilogu pisze Mickiewicz o fatalnej atmosferze wśród emigrantów polskich, o kłótniach, sporach, smutnych wiadomościach dochodzących z kraju, braku nadziei... "Biada nam zbiegi, żeśmy w czas morowy/ Lękliwe nieśli za granicę głowy."

W tej przykrej sytuacji poeta chce szukać wytchnienia. Radość dają mu spotkania z przyjaciółmi przy kominku, gdzie można powspominać szczęśliwe lata, spędzone w ojczystym kraju. Jawi się on emigrantom jako kraina beztroski i szczęścia. 

"Dziś dla nas w świecie nieproszonych gości,

W całej przeszłości i w całej przyszłości

Jedna już tylko jest kraina taka,

W której jest trochę szczęścia dla Polaka.

Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie

Święty i czysty, jak pierwsze kochanie."

Do tego kraju poeta chciał powrócić, choćby w wyobraźni. Zapamiętane z dzieciństwa i młodości krajobrazy nosił w sercu będąc daleko od ojczyzny. Teraz one wróciły z wielką siłą, kiedy przebywał "na paryskim bruku". Wróciły także na kartach epopei, czyli "pana Tadeusza" już od początkowych wersów: "Przenoś moją duszę utęsknioną do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych."

Czytanie "Pana Tadeusza" jest dużym wyzwaniem dla nas, dla Was. Spróbujemy zmierzyć się z tym dziełem w ósmej klasie. Może pomogą w tym trochę rysunkowe notatki. Na tym blogu znajdziecie już wpisy z lat ubiegłych. Dotyczą one trzech pierwszych ksiąg. Postaram się dodawać kolejne rysunki. Dzisiaj plansza wprowadzająca - świat przedstawiony "Pana Tadeusza" - bohaterowie, miejsca, a także geneza utworu, o której pisałem.

Wskazówki dla klasy ósmej (przed sprawdzianem)

 Czeka nas sprawdzian z pierwszego rozdziału naszego podręcznika, czyli tekstów literackich i innych zagadnień, o których mówiliśmy od początku roku szkolnego. Chciałbym określić, na co szczególnie powinniście zwrócić uwagę. Przygotowując się, zastanówcie się nad takimi oto pytaniami:

• czy znasz omawiane na lekcjach wiersze: "Burza", "Stepy akermańskie" Adama Mickiewicza?
• w jakiej sytuacji znajduje się podmiot liryczny w tych wierszach?
• kim jest podmiot liryczny?
• jakich uczuć doświadcza osoba mówiąca w wierszu "Stepy akermańskie"?
• jakich środków stylistycznych użył poeta, aby opisać burzę i step?
• dlaczego bohatera "Burzy" można nazwać bohaterem romantycznym?
• jak jest zbudowany wiersz, który nazywamy sonetem?
• co można powiedzieć o postawie życiowej podmiotu lirycznego wiersza "Jeżeli porcelana..."?
• jakie jest przesłanie tego wiersza?
• co to jest pytanie retoryczne i gdzie występuje w wierszu S. Barańczaka?
• jakie pytania należy zadawać w wywiadzie, a jakich trzeba unikać?
• jakie są zasady dotyczące pisania rozprawki?
• czy potrafisz sformułować argument i podać przykład potwierdzający tezę?
• co to jest neologizm i jakie są rodzaje neologizmów?
• czy znasz pojęcia: synonim, antonim, homonim, eufemizm?
• czy wiesz, jakie wyróżnia się style języka?

Jeżeli porcelana, to wyłącznie taka... Materiał do notatki z lekcji - klasa 7.

 Tematem wiersza Stanisława Barańczaka “Jeżeli porcelana, to wyłącznie taka” jest zmienność w życiu człowieka. Podmiot liryczny uważa, że człowiek nie powinien przyzwyczajać do niczego, zwłaszcza do przedmiotów i planów życiowych, gdyż nic nie jest dane raz na zawsze. Życie jest pełne niespodzianek i sytuacji nieprzewidywalnych. Nigdy nie wiemy na pewno, czy z powodu nieoczekiwanych zdarzeń nie będziemy musieli przeprowadzić się, a więc odejść z miejsc bliskich, oswojonych. Podmiot liryczny pyta retorycznie w końcowej części wiersza: “Kto ci powiedział, że cokolwiek jest na zawsze?”

Powtarzamy części mowy w klasie szóstej

 Dzisiaj zamiast rysunkowej notatki zamieszczam linki do dwóch aplikacji. Możecie sobie powtórzyć wiadomości o częściach mowy oraz poćwiczyć ich rozpoznawanie. 

części mowy - powtórzenie 1

części mowy - powtórzenie 2

Startujemy!

 Wakacje, wakacje... i po wakacjach jak to mówią😏. Witam Was w nowym roku szkolnym i zapraszam do rysowania notatek oraz korzystania z zamieszczonych na tym blogu. Dzisiaj proponuję kalendarz na cały rok szkolny. Nie ma tu za dużo miejsca na szczegółowe notatki, ale to, co najważniejsze można wpisać, na przykład terminy omawiania lektur obowiązkowych albo ważnych sprawdzianów. Zachęcam do stosowania własnych znaczków i symboli, które pozwolą wam skrótowo zapisać jakąś ważną informację.

A oto lektury obowiązkowe, które omawiamy w tym roku.

Dla klas szóstych: Nie przerażajcie się grubością tej pierwszej książki. Nie jest to oczywiście oryginalny tekst Biblii, a jedynie jego opracowanie przeznaczone dla młodzieży. Będziemy omawiali na lekcjach krótkie fragmenty - przypowieści ewangeliczne. Podobnie będzie z mitami greckimi - zatrzymamy się tylko przy wybranych, ale oczywiście można te dwie książki przeczytać w całości. :)

A teraz lektury dla klasy ósmej "s".

I jeszcze propozycja kalendarza do pobrania i wklejenia. Wypełniajcie i kolorujcie jeśli uważacie, że będzie ładniej :)

Portret dżentelmena z 2. połowy XIX wieku

 Zbliżają się wielkimi krokami wakacje, a my w klasach piątych startujemy z jedną jeszcze lekturą, a właściwie lekturką, bo książeczka to niepozorna - "Katarynka" Bolesława Prusa. Główny jej bohater to pan Tomasz - elegancki, wytworny... prawdziwy dżentelmen. Dlaczego powinniśmy się nim zainteresować? Przecież spacerował on po ulicach Warszawy w XIX stuleciu (jeśli w ogóle spacerował, bo jest to prawdopodobnie postać fikcyjna). Nowela Prusa opowiada o odległych czasach. Czasy się zmieniają, ale ludzie i ich życiowe problemy mniej. Prus chce nam opowiedzieć historię niewidomej dziewczynki oraz starszego mężczyzny, który nagle "odzyskał wzrok" - zobaczył obok siebie dziecko z jego odmiennym światem, zauważył potrzeby nie tylko swoje, ale i innych. To jest właśnie książeczka o tym, że trzeba widzieć trochę dalej niż do końca własnego nosa. Ta sprawa jest zawsze aktualna. Dlatego interesujemy się panem Tomaszem - dżentelmenem z XIX wieku. Rysunkowa notatka, którą zamieszczam przyda nam się na lekcji poświęconej bohaterowi utworu.

Fatalna pięta Achillesa

 Achilles to był ktoś! Prawdziwy superbohater spod Troi. "Iliada" Homera zaczyna się tak: "Gniew Achillesa, syna Peleja, opiewaj, bogini,/Gniew złowrogi, co krocie klęsk na Achajów sprowadził...". Poza tym, że Achilles był wyjątkowo dzielnym, nieustraszonym wojownikiem, to jeszcze trudno było zrobić mu krzywdę. Dlaczego? Otóż jego matka - nereida (czyli morska nimfa) zanurzyła go w wodach Styksu, co dało mu tę moc. (odporność na wszelkie rany i uderzenia) 😉 Ponieważ jednak mamusia trzymała małego Achilleska za piętę, wody rzeki nie obmyły tej części ciała i właśnie pięta (nie wiemy - prawa, czy lewa) narażona była na ciosy. Wykorzystał to Parys, który strzelił z łuku i w ten sposób wyeliminował groźnego Achillesa z pola walki pod Troją. Cóż, każdy ma jakiś słaby punkt. Dlatego dzisiaj mówimy o czyjejś słabości, słabej stronie - pięta Achillesa. Na przykład czyjąś piętą Achillesa może być matematyka... albo polski. 😉 Życzę Wam, żebyście nie mieli za dużo takich pięt.

Czy na Olimpie panował olimpijski spokój?

 Olimpijski spokój to spokój niczym niezmącony, harmonia i błoga cisza niezakłócana sporami. Czy tak właśnie było na Olimpie, gdzie według Greków mieszkali pełni temperamentu bogowie? No chyba nie. Zeus często ciskał gromami, a jego żona - Hera talerzami 😂 z powodu niewierności małżonka, Ares wściekał się i często szukał zaczepki (był przecież bogiem wojny) i tak dalej... A zatem nie była to sielanka. Dlaczego zatem mówimy dzisiaj o olimpijskim spokoju? Pewnie chodzi tu o ludzi i ich zwyczaj zawieszania sporów, wojen i konfliktów na czas igrzysk olimpijskich, które jak wiemy odbywały się już w czasach starożytnych. Olimpijski spokój jest dobrem bardzo pożądanym.

Pandoro, nie otwieraj tej puszki!

 Jak wiecie Pandora była bardzo ciekawa. Chciała koniecznie zajrzeć do puszki, którą podarowali jej bogowie. Namówiła więc swojego męża - Epimeteusza, aby otworzyli szkatułkę. Gdyby wiedzieli, co było w środku, na pewno by tego nie zrobili. Z wnętrza wydostały się bowiem najpaskudniejsze paskudztwa, jakie tylko potrafili wymyślić zazdrośni bogowie, i rozprzestrzeniły się po całej ziemi. Były to choroby, zarazy i nieszczęścia. Zaczęły one odtąd prześladować ludzi. Tak oto Zeus zemścił się na dobrym Prometeuszu, który chciał dla ludzi jak najlepiej. Mit ten tłumaczy, skąd wzięły się wszelkie ludzkie strapienia, wszystko, co zakłóca radość życia na Ziemi. Tak to sobie zgrabnie starożytni Grecy wyjaśnili. Gdyby nie fatalna puszka, byłoby fajnie. 😕 Puszka Pandory została też w naszej frazeologii. Jeśli ktoś mówi, że "otworzyła się puszka Pandory", ma na myśli jakieś liczne nieszczęścia, które zaczęły trapić pojedynczego człowieka albo grupę ludzi. Zapamiętajcie ten związek frazeologiczny.

Herakles i gramatyka

 Czy sławny Herakles poradziłby sobie z wykresami zdań? I czy byłoby to zadanie godne tego herosa? Mam nadzieję, że pamiętacie jeszcze dwanaście trudnych prac, które musiał wykonać na rozkaz króla Eurysteusza. A oto zadanie dla was. Przedstawcie na wykresach podane niżej zdania. Jeśli ktoś prawidłowo wykona tę niełatwą pracę, na pewno na kartkówce zdobędzie piątkę.

Zdania:

Potężny Herakles wykonał wszystkie trudne zadania.

Heros zaciekle walczył z hydrą lernejską.

Przez cały rok Herakles ścigał złotorogą łanię bogini łowów.

Augiasz polecił Heraklesowi oczyścić swoje wielkie stajnie.

Sprytny Herakles przepuścił przez stajnie wody rzeki.

Królowa Amazonek posiadała cudowny pas.

Herakles odebrał Amazonce niezwykły pas.

Wykres zdania w czterech prostych krokach

 Chciałbym, abyście poćwiczyli sobie rysowanie wykresów zdań pojedynczych. Nie jest to takie trudne. Na poniższych planszach znajdziecie opis kolejnych czynności na przykładzie zdania: Nasz nauczyciel historii ciekawie opowiada o bohaterach mitologicznych. Każda plansza zawiera miejsce na Wasz przykład. Spróbujcie ułożyć własne zdanie, zaczynając od podmiotu i orzeczenia. Dodajcie jakieś określenia tak, aby powstała grupa podmiotu i grupa orzeczenia. Wreszcie narysujcie wykres swojego zdania. Życzę Wam sukcesu na kartkówce.😉 A zatem krok pierwszy.

Teraz krok drugi.

Robimy krok trzeci.

Finisz, czyli krok czwarty.

Rozpoznajemy części mowy

 Najpierw teoria, później praktyka. Jeśli już zapamiętaliście najważniejsze wiadomości o częściach mowy, sprawdźcie swoją wiedzę wykonując ćwiczenia, do których linki zamieszczam niżej.

Rozpoznajemy i porządkujemy części mowy

Określamy przypadek

Powtarzamy części mowy

 Pora uporządkować wiadomości o częściach mowy. W klasie piątej powinniśmy już rozpoznawać różne części mowy, a także poprawnie je odmieniać oraz określać ich formę gramatyczną. Postarajcie się powtórzyć sobie to, czego uczyliśmy się na lekcjach w szkole. Na blogu postaram się zamieścić ćwiczenia, które pozwolą wam przed sprawdzianem "przetestować" własną wiedzę. Dzisiaj pierwsza "porcja" pytań.

części mowy - test 1

Powtórz zasady

 Znajomość zasad ortograficznych bardzo się przydaje podczas pisania. Chciałbym was zachęcić do szybkiej powtórki i utrwalenia znajomości tych zasad przed dyktandem. Możecie to zrobić przy pomocy swojego słownika ortograficznego. Kto nie ma, niech się koniecznie zaopatrzy 😀. Dodatkowo mała aplikacja z Learning apps. Ćwiczcie, ćwiczcie...😁

zasady ortograficzne w praktyce

Ćwiczenie ortograficzne dla piątej klasy

 Dodaję jeszcze jedno ćwiczenie dla tych, którzy chcą się dobrze przygotować do dyktanda. Jak już pisałem tekst będzie związany z lekturą "W pustyni i w puszczy" i podróżami po Afryce. Zwróćcie uwagę na słowa: książka, przygodowa, podróż, wzdłuż, później, przemierzać, czarnoskóry, wierzenia, przeżywają, niebezpieczeństwa, zagrożenie, drapieżniki, wędrówka. Pomyślcie, czy pisownię tych wyrazów można uzasadnić. Jakimi zasadami?

A oto link do krzyżówki. Zachęcam do rozwiązania. 

Afryka - krzyżówka

Poćwiczmy przed dyktandem

Przed nami "afrykańskie" dyktando. W tekście, który będzie dotyczył naszej lektury mogą pojawić się ( i na pewno pojawią😉) różne wyrazy związane z egzotycznymi podróżami. Niektóre z nich wystąpiły w ćwiczeniach na naszej lekcji "ortograficznej", więc macie je w zeszytach. Uzupełniam je jeszcze o krótką listę innych wyrazów. Zapamiętajcie ich pisownię:

lektura, afrykańskie, bohater, przygoda, przemierzać, położony, niedaleko, źródło, najdłuższy, rzeka, podróżować, burza, później, której, można, także, nosorożce, żyrafy, drapieżniki, książka, dużo, szczegóły, na przykład.

Nie zapomnijcie też "odświeżyć" sobie zasady ortograficzne. Ich znajomość na dyktandzie na pewno się przyda.

Trening gramatyczny dla siódmej klasy

 W klasie siódmej poznajemy właśnie różne typy zdań złożonych. Na początku jest to trochę skomplikowane, ale z czasem na pewno bez trudu będziecie rozpoznawać różne rodzaje zdań. Proponuję, aby poćwiczyć, wykonując poniższe ćwiczenie:

zdania złożone - ćwiczenie 1

Staś, czyli rycerz?

 Wikisłownik, czyli wolny słownik wielojęzyczny podaje taki oto szereg wyrazów, które można kojarzyć z przymiotnikiem "rycerski": szlachetny, honorowy, wierny, mężny, odważny, dzielny, waleczny, szarmancki, opiekuńczy. Okazuje się, że wszystkie te cechy bardzo nam pasują do Stasia Tarkowskiego. Sienkiewicz, autor powieści historycznych (w tym "Krzyżaków") wyposażył bohatera "W pustyni i w puszczy" w te piękne, rycerskie cechy. Odnaleźliśmy je przypominając sobie różne sytuacje i przygody z naszej lektury. Te zdarzenia umieszczam w rysunkowej notatce. Czy wiecie, co oznacza przymiotnik "szarmancki"? Proszę o sprawdzenie w odpowiednim słowniku i odpowiedź na następnej lekcji.😀

Staś Tarkowski - przedstawienie postaci

 Sienkiewicz, a właściwie narrator, prezentuje nam postać już w pierwszym rozdziale książki. Znajdziecie tu informacje o rodzicach naszego bohatera, zwłaszcza o ojcu. Dowiecie się, co potrafił i co go najbardziej interesowało; jakie były najważniejsze cechy charakteru. Stosunkowo niewiele dowiadujemy się o wyglądzie Stasia. I dlatego właśnie pisarz zostawia tu pole dla naszej wyobraźni. Jakie miał włosy, oczy, nos? Spróbujcie stworzyć sobie w wyobraźni portret Stasia. Może wyglądał tak, jak ten na moim rysunku? A może zupełnie inaczej? Narysujcie w zeszytach własny portret i napiszcie notatkę o Stasiu na podstawie pierwszego rozdziału.

A jak opisać słonia afrykańskiego?

 Na pewno większość z Was widziała słonia - w zoo lub w cyrku. Wiemy więc, jak słoń wygląda (chociaż te, które oglądaliśmy, pochodziły zapewne z Indii i były trochę mniejsze niż te afrykańskie). Przed Wami zadanie, polegające na opisaniu w kilku zdaniach Kinga - jednego z "bohaterów" naszej lektury. Jak sobie go wyobraziliście, czytając "W pustyni i w puszczy"? Napiszcie. Pomoże Wam w tym wspaniały portret króla afrykańskiej sawanny. Oto on... (tym razem zdjęcie z Wikipedii)

Jak oswoić słonia? (afrykańskiego)

Podobno słonie afrykańskie są trudne do oswojenia. Nie wiem, nie próbowałem.😉 Jeśli jednak wierzyć Sienkiewiczowi, który opisał historię Kinga, jest to możliwe. Na jutrzejszą lekcję przeczytajcie raz jeszcze uważnie fragment rozdziału XXVIII od akapitu: Pewnego razu Staś poszedł na polowanie... do słów: A Staś poszedł spokojnie ku przejściu i za skałą znalazł Nel. Chciałbym, abyście dobrze znali cały ten fragment, który opowiada o tym, jak Nel i Staś stanęli oko w oko ze słoniem. (i co z tego wynikło)

"W pustyni i w puszczy" - przykład streszczenia

 Na lekcjach w piątej klasie przypominaliśmy sobie, jak przebiegał szlak wędrówki bohaterów "W pustyni i w puszczy" przez Afrykę. Wyróżniliśmy kilka najważniejszych etapów tej wielkiej podróży i zaznaczaliśmy na mapce najważniejsze miejsca. Prosiłem Was o wybranie jednego z etapów i napisanie 10 zdań na temat najważniejszych wydarzeń, które miały miejsce właśnie wtedy. Zależy mi na tym, abyście nie przekroczyli tego limitu 10 zdań, ponieważ chodzi o to, aby powstało streszczenie fragmentu naszej lektury. Oto przykład takiego streszczenia pierwszego etapu: Port-Said - Medinet.

Pewnego razu ojcowie Stasia i Nel wyjechali, aby nadzorować prace przy kanałach w okolicach Medinet. Dzieci miały do nich dojechać pod opieką pani Olivier. Sytuacja się jednak skomplikowała, ponieważ guwernantkę ukąsił skorpion. Zdecydowano, że pojadą pociągiem sami. W drodze poznali dwóch sympatycznych Anglików: kapitana Glena i doktora Clary. Staś i Nel spędzili Święta razem z ojcami w Medinet. Mieszkali w namiotach i często wyjeżdżali na wycieczki, zwiedzając okolicę. Boże Narodzenie upłynęło wszystkim bardzo miło. Dzieci otrzymały od ojców wspaniałe prezenty. Nel dostała wielkiego psa - Sabę, a Staś otrzymał angielski sztucer. (10 zdań)

A oto skromna rysunkowa notatka do tego fragmentu 😉

Pojawia się Goplana, czyli kolejne wydarzenia w pierwszym akcie Balladyny

 "Balladyna" to jakby dramatyczna baśń albo legenda. Pojawiają się tu postacie fantastyczne, przede wszystkim królowa Gopła - nimfa Goplana. Scena druga pierwszego aktu ukazuje jej spotkanie z Grabcem. Sytuacja jest komiczna i w dzisiejszym rysunku próbowałem tę śmieszność zaznaczyć.

A oto dokładniejszy opis sytuacji.

Scena 2. aktu pierwszego “Balladyny” rozgrywa się w lesie nad brzegiem jeziora Gopło. Spotykamy najpierw dwie dziwne postacie. To Skierka i Chochlik, dwa duszki leśne służące królowej Gopła. Właśnie o niej rozmawiają. Boją się, że kiedy się obudzi po długim śnie zimowym na dnie jeziora, natychmiast zapędzi ich do ciężkiej pracy. W czasie tej rozmowy wyłania się z wód jeziora Goplana:

“Ach, patrz na słońca promyku/wytryska z wody Goplana; 

Jak powiewny liść ajeru,/lekko wiatrem kołysana.”

Podziwiamy piękny obraz tańczącej lekko na falach jeziora nimfy o złotych włosach i w wianku z uśpionych jaskółek na głowie. Kiedy “wianek” odlatuje, Goplana każe Chochlikowi narwać róż. Królowa jeziora jest zamyślona i smutna, wzdycha do kochanka - człowieka, który ją zauroczył, kiedy spotkała go przypadkiem w bardzo dziwnych okolicznościach zimą. Okazuje się, że wpadł od do wody przez otwór wyrąbany przez rybaków z grubym lodzie na jeziorze. Goplana ocaliła go, ale mężczyzna tak ją urzekł, że teraz nie może przestać o nim myśleć. 

Tak się akurat składa, że Grabiec “przechadza się” po lesie i spotyka Goplanę. Dziwi się widząc jej postać, przypomina mu ona jakieś niezwykłe stworzenie “z mgły i galarety”. Na pewno nie jest kandydatką na dziewczynę. Zresztą Grabiec ma już dziewczynę. Spotyka się z piękną i “mroczną” nieco córką Wdowy - Balladyną. Tymczasem jednak dochodzi do rozmowy z królową jeziora, która wprost wyznaje mu miłość. Usłyszawszy to wyznanie, Grabiec myśli sobie: “Ha?...Trzeba skosztować” i żąda całusa. Niestety, rozczarowuje się, bo czuje, jakby pocałował pachnącą różę. Takie pocałunki mu najwyraźniej nie smakują. (“Pfu!”) W dodatku dziewczyna jest niesłychanie wymagająca, uważa, że jeden pocałunek wiąże ich już na zawsze. Nie, to nie dla Grabca! Mówi Goplanie o swojej dziewczynie - Balladynie, a ta wpada w jakiś szał, krzyczy: “Ty jesteś moim! moim! moim wiecznie! W tej sytuacji Grabiec bierze nogi za pas.

Ale Goplana nie rezygnuje tak łatwo z ukochanego. Postanawia zapobiec spotkaniu chłopaka z Balladyną i każe Chochlikowi “błąkać” go po lesie całą noc. Tymczasem Skierka ma sprawić, że Kirkor trafi do chaty Wdowy i znajdzie sobie tam żonę. Skierka biegnie, aby uszkodzić mostek, którym w złocistej karecie będzie przejeżdżał rycerz.

Uwaga, siódma klaso, idzie Balladyna!

 Tytuł posta brzmi groźnie 😁, ale postać bohaterki dramatu Juliusza Słowackiego jest naprawdę złowieszcza, godna współczesnych thillerów i horrorów. Oto kobieta, która nie cofnie się przed niczym, aby osiągnąć wymarzony cel. Balladyna jest wcieleniem zła, kroczy od zbrodni do zbrodni, ściągając ostatecznie na siebie nieuniknioną karę.  Warto zauważyć, że imię Balladyna stworzył właśnie Słowacki i pochodzi ono najprawdopodobniej od słowa "ballada". Wiemy już że jest to nazwa gatunku literackiego, szczególnie popularnego w epoce romantyzmu.

Prześledzimy tu losy bohaterów "Balladyny", przekładając "z polskiego na nasze" i uzupełniając to tłumaczenie bardziej lub mniej udanymi rysunkami, gdyż tytuł bloga do czegoś przecież zobowiązuje 😏

Zapraszam zatem do świata "Balladyny". Dzisiaj część pierwsza: przed chatą Pustelnika.

“Balladyna” rozpoczyna się od sceny rozgrywającej się w lesie, przed chatą Pustelnika. Wyobraźmy sobie małą chatkę zbudowaną z grubych belek, przykrytą spadzistym, słomianym dachem, na którym ze starości osadził się już zielony mech. Wokół rośnie gąszcz drzew i krzewów. Pustelnik to starzec ubrany w szatę przypominającą habit mnicha. Przybywa do niego Kirkor, bogaty pan w zbroi z orlimi skrzydłami. Kirkor potrzebuje rady. Zamierza się ożenić i chciałby dowiedzieć się od mądrego Pustelnika, jakiej dziewczyny powinien szukać. Starzec zdecydowanie odradza rycerzowi poszukiwanie żony wśród dziewcząt z książęcych i królewskich rodów. Mówi wzburzony, że “to ród węża. Żona zbrodniami podobna do męża, córki do ojca.” Dowiadujemy się przy tej okazji, jaki jest powód niechęci i wzburzenia Pustelnika. Jest on tak naprawdę królem, nazywa się Popiel III i został pozbawiony władzy przez zdradzieckiego brata, który nasłał morderców na jego rodzinę, a potem przejął władzę w państwie. Szlachetny Kirkor, usłyszawszy to, chce natychmiast jechać do Gniezna, by pomścić krzywdy Króla-Pustelnika, ale ten namawia go do spokoju i rozwagi. W państwie Lechitów nad jeziorem Gopło szerzą się plagi i nieszczęścia, nowy król Popiel włada krajem z okrucieństwem, jest bezwzględnym tyranem. Te wszystkie nieszczęścia są spowodowane pozbawieniem królestwa korony Lecha, którą zabrał ze sobą Pustelnik, ukrywając w lesie. Kirkor obiecuje, że Korona powróci na swoje miejsce, wraz z prawowitym władcą - Pustelnikiem, tymczasem jednak chciałby usłyszeć radę w sprawie przyszłej żony. Starzec mówi: “Idź synu na pewno do biednej chaty”, “Weź pannę ubogą, żeń się z prostotą i niechaj ci błogo i lepiej będzie i lepiej będzie, niżbyś miał z królewną…” Kirkor odchodzi.

Tymczasem pojawia się przed chatką Pustelnika kolejna postać. Jest to dziwnie ubrany we wstążki i kwiaty pasterz Filon. Przemawia on egzaltowanym głosem. Filon poszukuje doskonałej ukochanej, która byłaby podobna do bogini. Nie podobają mu się zwykłe dziewczyny “śmiertelniczki” o rumianych “makom podobnych” twarzach, nie chce także królewny, ponieważ są wyniosłe i brakuje im wrażliwego serca. Filon szuka zatem jakiegoś niedoścignionego ideału kobiety. Spotyka go surowa krytyka ze strony Pustelnika.