Czytając poezję, stykamy się nieustannie ze słowami i wyrażeniami, które nas dziwią. Zaskakują nas niezwykłe sformułowania. Często denerwujemy się, że czegoś nie rozumiemy. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ język, którym "przemawia" poeta w wierszu nie jest tylko zwykłym narzędziem komunikacji. Służy on w utworze literackim wyrażaniu złożoności świata otaczającego nas, a także świata ludzkich doznań. Nie jest to łatwe, dlatego poeci sięgają często po metaforę i inne środki artystyczne. Oto ich krótki przegląd na podstawie "Słownika terminów literackich":
METAFORA (przenośnia) - wyrażenie, w którym zestawione wyrazy ulegają wzajemnym przekształceniom znaczeniowym. Nowe znaczenie, zwane metaforycznym, kształtuje się zawsze na fundamencie pierwotnych znaczeń.
Przykład metafory: "tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę" ("Wysokie drzewa")
PORÓWNANIE - polega na zestawieniu dwóch członów, porównywanego i porównującego, połączonych wyrazami: jak, jako, niby, podobny, na kształt. Obydwa człony muszą mieć jakąś wspólną cechę znaczeniową.
"Surojadki srebrzyste, żółte i czerwone,
Niby czareczki różnym winem napełnione;
Koźlak, jak przewrócone kubka dno wypukłe,
Lejki, jako szampańskie kieliszki wysmukłe?
Tak Adam Mickiewicz opisuje gatunki grzybów w III. księdze "Pana Tadeusza"
Niekiedy spotykamy się z tzw. PORÓWNANIEM HOMERYCKIM, w którym drugi człon, porównujący, jest rozbudowanym, samodzielnym obrazem. (Przypomnijcie sobie np. Tren V Jana Kochanowskiego)
EPITET - słowo pełniące w tekście funkcję określającą wobec rzeczownika. Epitetem jest najczęściej przymiotnik lub imiesłów.
Przykłady epitetów znajdują się w poprzednim cytacie z "Pana Tadeusza": np. przejrzyste, żółte, czerwone, wypukłe, wysmukłe...
DŹWIĘKONAŚLADOWNICTWO - (onomatopeja) przykładem są wyrazy dźwiękonaśladowcze, czyli takie, których brzmienie naśladuje jakieś dźwięki.
"Do taktu turkoce i puka, i stuka to:
Tak to to, tak to to..." To fragment "Lokomotywy" Juliana Tuwima.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz