"Pan Tadeusz" niedługo będzie liczył 200 lat! Dzieło to zostało wydane pierwszy raz w Paryżu, w 1834 roku. Mickiewicz pisał epopeję od 1832, kiedy to zamieszkał właśnie w stolicy Francji. Pierwsza lekcja naszej o lekturze będzie dotyczyła genezy, czyli historii powstania utworu. Sięgniemy do EPILOGU, czyli dokładnie na koniec utworu. Tam poeta wyjaśnił, jakie okoliczności i przyczyny skłoniły go, do napisania dzieła, które wkrótce okazało się jednym z najważniejszych w naszej literaturze. Mam nadzieję, że pomoże nam rysunkowa notatka.
Komentarz. Mickiewicz siedzi w fotelu przy kominku. Pisze. W domowym zaciszu ukrył się z przyjaciółmi przed zgiełkiem wielkiego miasta - Paryża. Epilog zaczyna się tak: "O tym-że dumać na paryskim bruku,/Przynosząc z miasta uszy pełne stuku/ Przeklęstw i kłamstwa, niewczesnych zamiarów,/Za późnych żalów, potępieńczych swarów". Poeta był zmęczony nie tylko hałasem paryskich ulic. Dużo bardziej męczyła go atmosfera wśród emigrantów polskich, którzy opuścili ojczyznę po upadku powstania listopadowego. Wyżej, w górnej części planszy mamy zarys kontynentu europejskiego i drogę emigrantów do Europy zachodniej. Mickiewicz bardzo krytycznie wypowiada się w Epilogu o Polakach na emigracji: "Utraciwszy rozum w mękach długich,/Plwają na siebie i żrą jedni drugich!"
W tej sytuacji szuka wytchnienia, ulgi, ucieczki w świat wyobraźni i wspomnień. Miejscem, do którego "ucieka" jest Litwa, kraj lat dziecinnych. Warto zapamiętać ten fragment:
"Dziś dla nas w świecie nieproszonych gości,
W całej przeszłości i w całej przyszłości
Jedna już tylko jest kraina taka,
W której jest trochę szczęścia dla Polaka,
Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie
Święty i czysty, jak pierwsze kochanie,"
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz