Co wydarzyło się z zamku Horeszków? Opowieść Gerwazego

 Jednym z ważnych wątków w "Panu Tadeuszu" jest kłótnia o zamek i proces między Sędzią a Hrabią. Obydwaj uważają, że są właścicielami starej budowli, która przed laty należała do Stolnika Horeszki. Po śmierci Stolnika, która nastąpiła w bardzo tragicznych okolicznościach, nikt przez długi czas nie chciał zamku, aż w końcu spodobał się on zarówno Sędziemu, jak i młodemu Hrabiemu, romantycznemu miłośnikowi nastrojowych ruin i niezwykłych opowieści. Spór ten zaognił Gerwazy, sługa Horeszków, który opowiedział taką historię sprzed wielu lat.

Uporządkuj podane wydarzenia.

https://learningapps.org/watch?v=pn07unf6224

O genezie "Pana Tadeusza"

 Zamieszczam proste, mam nadzieję, zadanie na temat okoliczności powstania "Pana Tadeusza". Wykonajcie je, zaglądając lub nie, do Lekturownika w podręczniku, strona 287. Następnie wpiszemy tekst do zeszytu, jako notatkę z ostatniej lekcji.

https://learningapps.org/watch?v=pr4n7nfbk24

Zobaczmy też, jak wyglądało pierwsze, paryskie wydanie naszej lektury. Jeszcze wtedy nikt o tym nie myślał, że będzie to lektura 😁

"Pan Tadeusz" narodził się w Paryżu

 "Pan Tadeusz" niedługo będzie liczył 200 lat! Dzieło to zostało wydane pierwszy raz w Paryżu, w 1834 roku. Mickiewicz pisał epopeję od 1832, kiedy to zamieszkał właśnie w stolicy Francji. Pierwsza lekcja naszej o lekturze będzie dotyczyła genezy, czyli historii powstania utworu. Sięgniemy do EPILOGU, czyli dokładnie na koniec utworu. Tam poeta wyjaśnił, jakie okoliczności i przyczyny skłoniły go, do napisania dzieła, które wkrótce okazało się jednym z najważniejszych w naszej literaturze. Mam nadzieję, że pomoże nam rysunkowa notatka.

Komentarz. Mickiewicz siedzi w fotelu przy kominku. Pisze. W domowym zaciszu ukrył się z przyjaciółmi przed zgiełkiem wielkiego miasta - Paryża. Epilog zaczyna się tak: "O tym-że dumać na paryskim bruku,/Przynosząc z miasta uszy pełne stuku/ Przeklęstw i kłamstwa, niewczesnych zamiarów,/Za późnych żalów, potępieńczych swarów". Poeta był zmęczony nie tylko hałasem paryskich ulic. Dużo bardziej męczyła go atmosfera wśród emigrantów polskich, którzy opuścili ojczyznę po upadku powstania listopadowego. Wyżej, w górnej części planszy mamy zarys kontynentu europejskiego i drogę emigrantów do Europy zachodniej. Mickiewicz bardzo krytycznie wypowiada się w Epilogu o Polakach na emigracji: "Utraciwszy rozum w mękach długich,/Plwają na siebie i żrą jedni drugich!"

W tej sytuacji szuka wytchnienia, ulgi, ucieczki w świat wyobraźni i wspomnień. Miejscem, do którego "ucieka" jest Litwa, kraj lat dziecinnych. Warto zapamiętać ten fragment:

"Dziś dla nas w świecie nieproszonych gości,

W całej przeszłości i w całej przyszłości

Jedna już tylko jest kraina taka,

W której jest trochę szczęścia dla Polaka,

Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie

Święty i czysty, jak pierwsze kochanie,"

Jan Kochanowski - poeta renesansu

 Na tym blogu pisałem już o Kochanowskim kilka razy. Teraz znów pojawia się postać najwybitniejszego naszego poety epoki renesansu. Warto pamiętać o kilku faktach z życia Jana z Czarnolasu. Zamieszczam link do zadania. Jest to tym razem notatka z lukami, którą trzeba uzupełnić. Wcześniej zapoznajcie się z tekstem z podręcznika - strona 16. Można też przeczytać sobie dokładniejszy życiorys poety np. w Wikipedii.

https://learningapps.org/watch?v=p8nhmwy6k24

O stoikach i ich poglądach

 Po przeczytaniu tekstu z podręcznika - "Świat Zofii" - fragment, odpowiedzcie na pytania, które znajdują się pod linkiem.

https://learningapps.org/watch?v=pchvojpkj24

O obrazie Leona Wyczółkowskiego "Sosny w Połądze"

 Zamieszczam dziś obraz, o którym była mowa na ostatniej lekcji wraz z przykładowym opisem

Opis obrazu

Autorem obrazu „Sosny w Połądze” jest Leon Wyczółkowski. Dzieło powstało w 1908 roku, a obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Obraz przedstawia grupę drzew, oświetlonych promieniami zachodzącego słońca. Jest to piękny przykład malarstwa pejzażowego. Drzewa znajdują się na pierwszym planie, po prawej stronie płótna. Malarz zwrócił szczególną uwagę na oświetlenie pni, które tworzy kontrast z cieniem. Promienie padają z prawej strony i jaskrawo oświetlają drzewa, wzmacniając rudawy kolor sosnowej kory. Lewa strona pni jest ciemna, prawie czarna. W koronach sosen też widzimy blask słonecznych promieni. Za sosnami widać zielone, niewysokie krzewy, a w tle gładką powierzchnię morza oraz zamglone, trochę pochmurne niebo.

Patrząc na obraz Leona Wyczółkowskiego, mamy wrażenie, że malarzowi chodziło o uchwycenie krótkiego momentu, kiedy wieczorne zachodzące słońce pada na grupę drzew. Dominują tu kolory ciepłe, oddające klimat letniego zmierzchu.

Obraz ten podoba mi się, ponieważ malarz chce pokazać piękno, które kryje się w zwykłym nadmorskim pejzażu.

Środki stylistyczne - definicje i przykłady

 Czytając poezję, stykamy się nieustannie ze słowami i wyrażeniami, które nas dziwią. Zaskakują nas niezwykłe sformułowania. Często denerwujemy się, że czegoś nie rozumiemy. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ język, którym "przemawia" poeta w wierszu nie jest tylko zwykłym narzędziem komunikacji. Służy on w utworze literackim wyrażaniu złożoności świata otaczającego nas, a także świata ludzkich doznań. Nie jest to łatwe, dlatego poeci sięgają często po metaforę i inne środki artystyczne. Oto ich krótki przegląd na podstawie "Słownika terminów literackich":

METAFORA (przenośnia) - wyrażenie, w którym zestawione wyrazy ulegają wzajemnym przekształceniom znaczeniowym. Nowe znaczenie, zwane metaforycznym, kształtuje się zawsze na fundamencie pierwotnych znaczeń.

Przykład metafory: "tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę" ("Wysokie drzewa")

PORÓWNANIE - polega na zestawieniu dwóch członów, porównywanego i porównującego, połączonych wyrazami: jak, jako, niby, podobny, na kształt. Obydwa człony muszą mieć jakąś wspólną cechę znaczeniową. 

"Surojadki srebrzyste, żółte i czerwone,

Niby czareczki różnym winem napełnione;

Koźlak, jak przewrócone kubka dno wypukłe,

Lejki, jako szampańskie kieliszki wysmukłe?

Tak Adam Mickiewicz opisuje gatunki grzybów w III. księdze "Pana Tadeusza"

Niekiedy spotykamy się z tzw. PORÓWNANIEM HOMERYCKIM, w którym drugi człon, porównujący, jest rozbudowanym, samodzielnym obrazem. (Przypomnijcie sobie np. Tren V Jana Kochanowskiego)

EPITET - słowo pełniące w tekście funkcję określającą wobec rzeczownika. Epitetem jest najczęściej przymiotnik lub imiesłów.

Przykłady epitetów znajdują się w poprzednim cytacie z "Pana Tadeusza": np. przejrzyste, żółte, czerwone, wypukłe, wysmukłe...

DŹWIĘKONAŚLADOWNICTWO - (onomatopeja) przykładem są wyrazy dźwiękonaśladowcze, czyli takie, których brzmienie naśladuje jakieś dźwięki.

"Do taktu turkoce i puka, i stuka to:

Tak to to, tak to to..." To fragment "Lokomotywy" Juliana Tuwima.

"Wysokie drzewa" Leopolda Staffa - kilka pytań

 W naszym podręczniku znajduje się wiersz "Wysokie drzewa" napisany przez polskiego poetę, który żył już dość dawno (1878- 1957) - Leopolda Staffa. Pan Leopold, jak to poeta, był wrażliwy na piękno natury. Krótki tekst, który przeczytamy, niech skłoni nas do nieco uważniejszego spojrzenia na drzewa. 

Chciałbym, abyście spróbowali odpowiedzieć na kilka pytań związanych z wierszem Staffa. Przy tej okazji przypomnimy sobie kilka pojęć, które będą nam potrzebne podczas omawiania utworów lirycznych. Oto link:

https://learningapps.org/watch?v=pe1h06h6n24

Bohaterowie naszych lektur

 Witam Was w nowym roku szkolnym. Temperatury na dworze jeszcze bardzo wakacyjne 😀, ale zacznijmy od lekkiej "rozgrzewki", intelektualnej oczywiście. Niżej zamieszczam link do krzyżówki i proponuję jej rozwiązanie. Mam nadzieję, że przypomnicie sobie bohaterów lektur z siódmej klasy.

Pytanie dodatkowe, z którą z tych postaci należy kojarzyć element umieszczony w tle krzyżówki?

Myślę, że zadanie okaże się proste.😁

krzyżówka bohaterowie lektur 7