Pierwszy w tym roku (ale nie ostatni) tekst Adama Mickiewicza "Śmierć pułkownika". Doskonale wpisuje się w temat "patriotyczny". Bohaterem, a właściwie bohaterką, jest ciekawa postać - Emilia Plater. Pochodziła z arystokratycznej rodziny z dalekich Kresów (znacie już to pojęcie). Kiedy wybuchło powstanie listopadowe, postanowiła wstąpić do oddziału powstańczego. W tamtych czasach było to coś nadzwyczajnego. Kobieta - żołnierz - powstaniec! Jak potoczyły się jej losy?Poszukajcie informacji na ten temat. W jaki sposób ukazał tę postać Adam Mickiewicz w wierszu "Śmierć pułkownika". Zapraszam do współtworzenia notatki rysunkowej (którą możecie wyrdukowć) i uzupełnienia jej prawej części.

Może przyda się nam jeszcze małe "post scriptum" do tematu o partiotyzmie. Wątki patriotyczne można odnaleźć u wielu współczesnych twórców muzyki. Warto zastanowić się nad tematem piosenki zespołu Luxtorpeta "Silna lina". Oto link. Posłuchajcie.
https://www.youtube.com/watch?v=K9dTE7RKkIM

W związku z "Syzyfowymi pracami" oraz wywiadem zamieszczonym w podręczniku (s.143) poruszyliśmy trudny temat patriotyzmu. Zastanawialiśmy się, czy dawny wzorzec polskiego partiotyzmu pasuje do współczesności. Tradycyjny polski patriotyzm ukształtowały doświadczenia historyczne - wojny, powstania, zabory. Teraz żyjemy w wolnym kraju. Jak ta sytuacja wpływa na rozumienie partiotyzmu, obowiązku wobec Ojczyzny? Ciekawie mówi o tym Agnieszka Durska w wywiadzie "Polski patriotyzm współczesny".
Uzupełnieniem tego tematu niech będzie inny tekst z podręcznika, który może was zainteresować. Jest to tekst piosenki zepołu Lao Che "Kapitan Polska". W zrozumieniu nawiazań i aluzji pomogą wam objaśnienia oraz zagadnienia. Przeczytajcie je. Zachęcam do obejrzenia filmu z koncertu zespołu. Zamieszczam link:
https://www.youtube.com/watch?v=AI_Nc2p7yBQ

Pomyślcie jeszcze o jednym. W których z omawianych lektur (z klas VII-VIII) ważny był problem partioty, patriotyzmu, Ojczyzny.

Zagadnienia do "Balladyny" (dla klasy siódmej)
- potrafisz określić czas i miejsce (miejsca) zdarzeń,
- znasz bohaterów dramatu; potrafisz wskazać postacie realistyczne i fantastyczne,
- umiesz przedstawić losy głównej bohaterki - Balladyny;
- nazywasz cechy Balladyny; określasz wartości, jakimi kierowała się w życiu;
- potrafisz uzasadnić, dlaczego "Balladyna" jest przykładem dramatu; znasz cechy dramatu,
- rozumiesz pojęcia: dialog, monolog, didaskalia, akty, sceny

Dodaję rysunkową notatkę na temat rusyfikacji w szkole pod zaborem rosyjskim. Literackim obrazem tego procesu są "Syzyfowe prace". Dzięki powieści Żeromskiego dowiadujemy się, jakimi metodami posługiwano się, by wynarodowić najmłodsze pokolenie Polaków. Powieść rozpoczyna się od scen umieszczonych w wiejskiej szkółce podstawowej, do której uczęszczają dzieci chłopskie. Wszelkie starania i zabiegi nauczyciela - Wiechowskiego okazują się nieskuteczne wobec nie do końca chyba świadomego oporu rodziców i dzieci. Ich oczekiwania zupełnie rozmijają się z programem szkoły. Oto słowa kobiety, która przyszła z innymi matkami poskarżyć się na nauczyciela: "...nie chcemy tego nauczyciela, bo nam uczy jakichsi śpiewaniów po ruśku, na książce tylko to samo po ruśku; cóż to za nauka taka".
Na kolejnym etapie edukacji, w gimnazjum działania rusyfikatorów przyjmują rozmaite formy. Od kategorycznych nakazów, dotyczących przede wszystkim posługiwania się językiem rosyjskim i zakazu używania języka polskiego, po bardziej subtelne sposoby pozyskiwania uczniowskich "dusz", czego obraz mieliśmy w historii Borowicza, zakładającego "kółko literackie".
Na ile skuteczne okazały się wszystkie te działania? Jaki pogląd na ten temat wyraża Żeromski choćby w tytule powieści? Pomyślcie o jego znaczeniu, a przy okazji przypomnijcie sobie mit o Syzyfie.
Oto link do epodręczników. Znajdziecie tam m.in. tekst mitu. A więc nie trzeba szukać mitologii w bibliotece :)  https://epodreczniki.pl/a/syzyfowa-praca/D12TfbnLV

Temat pracy pisemnej:
Znana łacińska sentencja brzmi: "Per aspera ad astra" (Przez trudy do gwiazd) Czy słowa te można odnieść do losów Andrzeja Radka? Przedstaw swój pogląd w formie wypowiedzi argumentacyjnej.

Zamieszczam jeszcze bardzo przydatny link do fragmentu filmu "Syzyfowe prace". Fragment ukazuje lekcję polskiego, w czasie której Zygier recytuje "Redutę Ordona". Utwór ten omawialiśmy w siódmej klasie i teraz warto go sobie przypomnieć. Zwróccie jedanak uwage nie tylko na treść "Reduty", ale także na zachowanie nauczyciela, reakcję uczniów słuchających tego utworu.
https://www.youtube.com/watch?v=O3efQ8yXmFg

Kolejną rysunkową notatkę dedykujemy Andrzejowi Radkowi. Żeromski poświęcił tej postaci XII rozdział swojej powieści. Pokazał niezwykle trudną drogę do wiedzy dziecka chłopskiego. Przyjrzyjcie się kolejnym etapom tej drogi ukazanym na kolejnych rysunkach. Przypomnijcie sobie, kto mu pomógł, w jaki sposób?

Szkolnych "przygód" Marcina Borowicza ciąg dalszy. Poprzednią planszę zakończyliśmy wakacjami, które nasz bohater spędził w Gawronkach, czyli w domu rodzinnym. Całe wakacje upłynęły mu pod znakiem myśliwskiej strzelby. Dostał ją od ojca z zastrzeżeniem, "aby nie wystrzelał wszystkich kaczek".
Po powrocie do Klerykowa Marcin zastaje w szkole wielkie zmiany. W gimnazjum pojawia się nowy dyrektor oraz inspektor Zabielski. Ten ostatni odegra ważną rolę w edukacji Marcinka i formowaniu się jego młodej osobowości. Ale po kolei. Zaczynamy wędrować po planszy od lewego górnego rogu. Marcin był w klerykowskim teatrze na rosyjskiej sztuce. O to właśnie chodziło rosyjskim rusyfikatorom. Dążyli do tego, aby młodzi Polacy poznawali kulturę rosyjską. Nasz młody bohater jest wzruszony i trochę oczarowany łaskawym przyjęciem, jakie go spotkało ze strony rosyjskiego gubernatora oraz inspektora Zabielskiego. Później, namówiony przez Zabielskiego, zakłada kółko literackie, by razem z innymi studiować rosyjską literaturę, rozprawiać o idei panslawizmu itp. Słowem, niepostrzeżenie dla niego samego nasiąka duchem rosyjskim, pogardliwie nieco traktując to, co polskie. W ogóle książki zaczynają odgrywać ważną rolę w życiu Marcina i niektórych uczniów klerykowskich (raczej tych spoza grona "wolnopróżniaków"). Czytają dużo i bardzo różne publikacje, ale szczególnie "modnym" tytułem w owych czasach (2. poł. XIX wieku) była książka "Dzieje cywilizacji w Anglii". Nowe idee są często szybko przyjmowane i łatwo akceptowane przez młode umysły. Marcinek pod wpływem tej lektury staje się materialistą. To już kolejny termin, którego znaczenie sprawdźcie w słowniku (panslawizm, materializm).
Następnym nowym pojęciem będzie "oportunizm". W czasie lekcji historii dochodzi do wystąpienia jednego z uczniów - "Figi" Waleckiego. "Figa" z oburzeniem protestuje przeciwko szkalowaniu dobrego imienia katolików. Niewielu kolegów z klasy ma odwagę poprzeć jego protest. Większość zachowuje się oportunistycznie.
Kolejny obrazek na rysunkowej notatce przedstawia Bernarda Zygiera (Siegera). Ten nowy uczeń w czasie lekcji polskiego wzruszająco recytował "Redutę Ordona". Było to dla Marcinka przebudzenie, przebudzenie świadomości, polskości. Poezja Mickiewicza w tamtych odległych czasach nie była szacownym zabytkiem literackim. Słowo wieszcza naprawdę poruszało wiele serc. Mamy później obraz Borowicza czytającego i przeżywajacego bardzo mocno "Dziady". Dziś wydaje się to dziwne.
Kolejny rysunek przedstawia dom, w którym na strychu, czyli "górce" spotykali się gimnazjaliści ze starszych klas w celach głównie "naukowych". Pod domkiem mamy kilka cytatów.
Ostatni fragment notatki nie wymaga chyba komentarza. Powieść o dorastaniu nie byłaby pełna i wyczerpująca, gdyby zabrakło wątku pierwszej, wielkiej miłości. Taka miłość przytrafiła się naszemu bohaterowi akurat w czasie intensywnych przygotowań do matury.

Zamieszczam planszę pod hasłem "Edukacja Marcinka". Poszczególne obrazki ukazują "szkolne przygody" naszego bohatera od Owczar do wakacji po czwartej klasie. Myślę, że nie będziecie mieli kłopotu z kierunkiem odczytywania rysunkowej notatki. Start w Owczarach, potem idziemy dołem w prawo. Ważne wydarzenia to: egzamin do gimnazjum, zamieszkanie na stancji Przepiórzycy, pierwsze miesiące nauki, śmierć matki. Potem mamy "galerię" nauczycieli klerykowskiego gimnazjum - przypomnijcie sobie te postacie. Mają one rysy nieco karykaturalne, chyba podobnie jak w powieści. Notatkę kończy seria obrazków ukazujących wakacje Marcinka. Wybaczcie, ale trudno jest narysować "postrzeloną" kaczkę :)

Wspominaliśmy na lekcji o związkach Żeromskiego z Nałęczowem. Dla zainteresowanych zamieszczam jeszcze link do strony Muzeum Żeromskiego w Nałęczowie. Zwróćcie uwagę na ciekawy styl budowli, czyli chaty pisarza. Żeromski był wielkim miłośnikiem Tatr.
https://www.muzeumlubelskie.pl/Muzeum_Stefana_Zeromskiego_w_Naleczowie-1-318-39.html

No i zaczynamy "Syzyfowe prace" - dzieło bez wątpienia epickie. Ponieważ ostatnio dość dużo mówiliśmy o znaczeniu słowa "epicki", chciałbym zaznaczyć, że mam na myśli zarówno sens "polonistyczny" tego słowa (epicki, czyli należący do epiki - rodzaju literackiego), jak i to drugie, potoczne znaczenie, funkcjonujące ostatnio w języku młodzieży.
W najnowszej rysunkowej notatce znajdziecie trochę informacji biograficznych oraz faktów z historii. Są one ważne, ponieważ trudno bez nich zrozumieć "Syzyfowe prace". Odbieracie zapewne tę książkę, jako bardzo "niedzisiejszą". To zrozumiałe. Od czasów Żeromskiego świat się trochę zmienił :) Wydaje mi się jednak, że warto dowiedzieć się czegoś na temat szkoły sprzed wielu, wielu lat, działającej w zupełnie innych okolicznościach historycznych. O tle historycznym w wielkm skrócie mówi prawa część notatki. Pomyślcie, czy te wszystkie fakty - biograficzne i historyczne mają jakieś odbicie w powieści.

Na lekcji w klasie ósmej rozmawialiśmy o ważnej sprawie - mianowicie o etykiecie językowej. Zamiast notatki rysunkowej chciałbym wam dziś polecić materiał na ten temat na stronie internetowej epodręczniki. Znajdziecie tam przykłady zwrotów grzecznościowych stosowanych w różnych sytuacjach. Zamieszczam link do strony.
https://epodreczniki.pl/a/jak-grzecznie-zwracac-sie-do-innych/D1C4RSLRE